Natura

 

 

 

Obszar Chorwacji  obejmuje  część  Kotliny  Panońskiej  (zwanej  Slawonią)  na  północy  i  północnym - wschodzie  kraju  oraz  obszary  Gór  Dynarskich (najwyższy  szczyt - Troglav - 1973 m n.p.m.).  Kotlina  Panońska  wypełniona  jest  mezozoicznymi  osadami  morskimi  i  jeziornymi  oraz  urozmaicona  górami  zrębowymi,  zbudowanymi  ze  skał  krystalicznych.  Góry  Dynarskie  utworzone    z  wapieni,  dolomitów  oraz  fliszu,  a  ich  zewnętrzną  część  stanowi  Wybrzeże  Dalmatyńskie.  Trzonem  Gór  Dynarskich  jest  tzw.  kras  dynarski,  gdzie  występują  liczne  zjawiska  krasowe  (rozległe  płaskowyże,  polja,  jeziora  krasowe,  rzeki). Do  Chorwacji  należy  ponad  1000  wysp,  w  tym  66  zaludnionych.  Większe  z  nich  to:  Krk  (461,6 km2),  Cres  (398,9 km2),  Brač  (345,7 km2),  Hvar  (295,7 km2),  Pag  (280,5 km2)  oraz  Korčula  (268,3  km2). Na  wybrzeżu  panuje  klimat  śródziemnomorski  ze  średnią  temperaturą  stycznia  od  30C w  Rijece  do  100C w  Dubrovniku,  lipca  odpowiednio  24 - 270C.  Średnie  miesięczne  temperatury  powyżej  200C  utrzymują  się  w  Dubrovniku  od  początku  maja  do  października,  natomiast  w  Puli,  na  półwyspie  Istria  od  maja  do  września.  Latem  występują  także  ciepłe  noce,  często  powyżej  200C.  Wybrzeże  cechuje  się  również  korzystnym  nasłonecznieniem.  W  Puli  słońce  świeci  przeciętnie  10h  dziennie  przez  cały  lipiec  i  sierpień,  natomiast  w  Dubrovniku  od  połowy  czerwca  do  połowy  września.  Przy  wysokich  temperaturach  i  długim  nasłonecznieniu  wysokie    również  temperatury  wód  Morza  Adriatyckiego,  za  wyjątkiem  miejsc,  gdzie  występują  źródła  słodkiej  wody.  Nierzadko  temperatura  wody  już  w  maju  wynosi  180 C, zwiększając  swoją  wartość  latem  od  23 - 270 C.  Roczna  suma  opadów  wynosi  700 - 1100 mm  z  tym,  że  jest  wyższa  w  przybrzeżnych  masywach   górskich  i  dochodzi  do  3000 mm.  Większość  opadów  występuje  zimą,  latem  zaś  typowe    dwu  miesięczne  okresy  suszy,  które  jednak  mogą  trwać  do  trzech  miesięcy  na północnym  wybrzeżu  lub  do  czterech  na  południowym.  Ciekawym, chociaż  bardzo  rzadkim  zjawiskiem  jest  śnieg  padający  latem,  nieco  częściej  spotykany  na  północnym  wybrzeżu.    Charakterystyczne  dla  rejonów  nadmorskich    dwa  silne  wiatry:  Bura  i  Jugo.  Bura  jest  wiatrem  północnym,  chłodnym  i  suchym.  Jego  uderzenia  mogą  dochodzić  nawet  do  200 km/h,  powoduje  to  duże  utrudnienia  w  komunikacji  drogowej  oraz  żegludze  morskiej.  Jugo  jest  wiatrem  nieco  słabszym,  ciepłym     i  wilgotnym  przez  co  z  reguły   przynosi  opady  deszczu. Wewnątrz  kraju  panuje  klimat  umiarkowanie  ciepły  ze  średnią  temperaturą  stycznia  10 C,  lipca  190 C  i  opadami  od  800 mm  na  wschodzie  do  1200  na  zachodzie.  W  górach,  zwłaszcza  powyżej  1500 m n.p.m.  występuje  klimat  górski  ze  średnią  temperaturą  stycznia  -30 C,  lipca  170 C  oraz  opadami  przekraczającymi  3000 mm. Chorwacja  jest  uboga  w  wody  powierzchniowe, szczególnie  jej  południowa  część.  Większość  obszaru  kraju  należy  do  zlewiska  Morza  Czarnego.  Największe  rzeki  to  dopływy  Dunaju - Sawa  oraz  Drawa.  Do  Adriatyku  uchodzą  rzeki  krótkie,  o  dużym  spadku  np.  Cetina,  Krka,  ponadto  licznie  występują  rzeki  krasowe (niektóre  ich  odcinki  biegną  pod  ziemią) zwane  „ponornice” .  Jeziora    nieliczne,  największe  z  nich  to  Vransko  (30,7 km2)  i  Proklajansko  (11 km2). Północną  część  Chorwacji  pokrywają  żyzne  gleby  brunatne  oraz  czarnoziemy.  Charakterystyczne  dla  obszarów  górskich    rędziny,  bielice,  gleby  pierwotne  oraz  czerwone  ziemie  zwane  „terra  rosa”.